Thursday, December 4, 2008

ရင္ခတ္လိပ္ျပာ

ေဆာင္းမနက္ခင္းတစ္ခု...။
ေႏြးေထြးေသာ ေနေရာင္ျခည္ေအာက္တြင္ ပန္းေရာင္စံုမ်ားႏွင့္ အေျပာက်ယ္လွေသာ ပန္းပင္လယ္ႀကီး...။
မနက္ခင္း ေဆာင္းႏွင္းရည္ကို ေသာက္သံုးရသျဖင့္ လတ္ဆတ္စြာ ငြားစြင့္ ပြင့္လန္းေနေသာ ေရာင္စံုပန္းပြင့္တစ္ပြင့္...။
၀တ္ရည္အျပည့္ျဖင့္ အစြမ္းကုန္ လွပ ဖူးအာေန၏။
ဆြတ္ခ်ဴလွည့္ပါ ... ေသာက္သံုးလွည့္ပါ... ဟု ဖိတ္ေခၚေနသည့္အလား...။
ကိုေရႊပိတုန္း၊ ပ်ားေမာင္ဖုန္းမ်ားသည္ ဟိုမွ သည္ လူးလာပ်ံသန္းကာ ပ်ားပန္းခပ္ လႈပ္ရွားေန၏။
ေခါက္တုန္႔ေခါက္ျပန္ ပ်ံသန္းေ
နေသာ လိပ္ျပာငယ္သည္ အလွဆံုး ပန္းတစ္ပြင့္ကို ေရြးခ်ယ္ရန္ စိတ္ေစာေန၏။
ဟိုးအေ၀း ေတာင္တန္းမ်ားဆီမွ အေျပာက်ယ္လွေသာ ဤေရာင္စံုပန္းခင္းဆီသို႔ အားစိုက္ကာ အေရာက္သူလာခ့ဲရ၏။
ေလညွင္းေလးမ်ား သယ္ေဆာင္လာေသာ ပန္းရနံ႕မ်ားကို ေျခရာခံလ်က္ မိုင္ေပါင္းမ်ားစြာ ေ၀းကြာေသာ အရပ္ကို သူ အားစုိက္လာခ့ဲရ၏။
ေလဆန္ကို မေၾကာက္၊ ေဆာင္းခ်မ္းကို အံတု၊ ေနပူကို ႀကံ႔ႀကံ႔ခံလ်က္ ဦးတည္ရာအရပ္ကို တူ႐ူ ေရာက္လာခ့ဲ၏။
အေရွ႕ဆီမွာ ရတနာပန္းခင္းတစ္ခု သူ႔ကို ႀကိဳဆိုလ်က္...။

Edward Lorenz ဟူသည့္ ပုဂၢဳိလ္သည္ သူ႔အမ်ိဳးအႏြယ္မ်ားႏွင့္ ပါတ္သက္၍ လြန္မင္းစြာ ဖြဲ႔ဆိုတတ္ေခ်၏။

ကမၻာ့ ေတာင္ဘက္ျခမ္းမွ လိပ္ျပာတစ္ေကာင္ ေတာင္ပံခတ္လိုက္သည္၌ ဆင့္ကဲ ဆိုသလိုပင္ အျခားေသာ ကမၻာ့ တစ္ဘက္ျခမ္းတြင္ အားျပင္းေသာ မုန္တိုင္း တစ္ခု ျဖစ္ႏိုင္သည္။
တ့ဲ...။

အဆိုပါ သီအိုရီကိုပင္ လိပ္ျပာေတာင္ပံအက်ိဳးဆက္ ဟူ၍ပင္ တီထြင္ ေဖၚထုတ္ခ့ဲေလသည္။ အက်ယ္ကိုမူ အဆိုပါ သီအိုရီကို အေသးစိတ္ ရွင္းျပထားသည့္ ဤေနရာတြင္ ဖတ္႐ႈႏိုင္သည္။




The butterfly effect is a phrase that encapsulates the more technical notion of sensitive dependence on initial conditions in chaos theory. Small variations of the initial condition of a dynamical system may produce large variations in the long term behavior of the system. So this is sometimes presented as esoteric behavior, but can be exhibited by very simple systems: for example, a ball placed at the crest of a hill might roll into any of several valleys depending on slight differences in initial position.

ရမ္းသန္းမွန္းသန္း ဘာသာျပန္ရေသာ္
လိပ္ျပာေတာင္ပံ အက်ိဳးဆက္ဆိုသည္မွာကား ပရမ္းပတာ ျဖစ္စဥ္တစ္ခု၏ ကနဦးအစပ်ိဳး ျဖစ္စဥ္တစ္ခုကို တင္စား ေခၚေ၀ၚျခင္း ျဖစ္ေခ်သည္။ အၿမဲတမ္း လႈပ္ရွားေနေသာ စံနစ္တစ္ခု၏ ကနဦး အေျခအေန ေျပာင္းလဲမႈအနည္းငယ္ သည္ ျဖစ္စဥ္တစ္ခုလံုး၏ အက်ိဳးဆက္အေပၚတြင္ သက္ေရာက္မႈ ရွိသည္။

လူၿပန္းနားလည္ေအာင္ ေျပာရေခ်ေသာ္ မိမိ အမွတ္မထင္ ျပဳလိုက္မိေသာ အျပဳအမႈ တစ္ရပ္ရပ္သည္ မိမိႏွင့္ ပါတ္သက္ ဆက္ႏြယ္ေနေသာ ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးတစ္ေယာက္၊ အသင္းအပင္း အဖြဲ႔အစည္းတစ္ခု အေပၚသို႔ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ ရွိတတ္သည့္ သေဘာကို ဆိုလိုေလသည္။

Lorenz မွ အဆိုပါ သီအိုရီ သေဘာတရားကို ၄င္း တီထြင္ထားေသာ Attractor ႏွင့္ စမ္းသပ္ျပရာတြင္ ေအာက္ပါ ရလဒ္ကို ရရွိခ့ဲေလသည္။



တူညီေသာ Three-dimensional evolution ျဖစ္စဥ္တစ္ခုတြင္ အရာ၀တၳဳႏွစ္ခုကို ေနရာအနည္းငယ္သာ ခြာ၍ ထုတ္လြင့္ၾကည့္ရာ ရလဒ္မွာ အခ်ိန္ကာလာ ၾကာျမင့္လာေလ လမ္းေၾကာင္းေသြဖည္မႈ ပိုမ်ားလာေလကို ေတြ႔ရွိရေလသည္။

ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲမႈေၾကာင့္ မုန္တိုင္းတစ္ခု ျဖစ္ေပၚႏိုင္သက့ဲသို႔ လိပ္ျပာတစ္ေကာင္၏ ရင္ခုန္သံႏွင့္ တုိက္႐ိုက္ အခ်ိဳးက်ဥည့္ ေတာင္ပံ ခတ္သံသည္လည္း အားေကာင္းခက္ထန္ေသာ မုန္တုိင္းတစ္ခုဆီသို႔ ဦးတည္ ျဖစ္ေပၚႏိုင္သလို ပန္းပြင့္ေလေျပ တစ္ခုအျဖစ္လည္း ေျပာင္းလဲႏိုင္ေခ်၏။


သက္ဆိုင္သူသို႔...။
မဆိုင္တာေတြကို ဆြဲၿပီး မဆိုင္ဆိုင္ေအာင္သာ ေရးထည့္လိုက္ရတယ္...။
မရည္ရြယ္ပဲ တုိက္ဆိုင္သလို ျဖစ္သြားတာေတြအတြက္ ၀မ္းနည္းပါတယ္...။
တစ္ကယ္ကို မရည္ရြယ္ပါဘူး...။

2 comments:

  1. ေပးထားတဲ့ လင့္ေတြကိုသြားပါတယ္ေနာ္... ဟို လူၾကီး Edward Lorenz အေၾကာင္းေတာ့ဖတ္ေတာ့ဘူး ..ေနာက္တစ္လင့္ ကလည္းပို႕စ္ထဲပါျပီးသားပဲ ..ေသခ်ာဖတ္တာက စပ္စုခ်င္လို႕.. . ဒါေပမယ့္ "တိုက္ဆိုင္မႈရွိပါက ထိုသူကိုသာရည္ရြယ္ပါသည္" ကလြဲလို႕ ဘာမွ မပါပါလားေအ့....

    kom: Butter fly effect ကိုသိၿပီးသာ။ ကိုယ္ ကသူမ်ားကိုဘာသြား လုပ္လုိက္သလဲဆို တာကုိ သိခ်င္ေနတာ sin dan lar: သိခ်င္တယ္လို႕ ၀န္ခံေနျပီပဲ.. ေျပာျပလိုက္ေတာ့ ကိုဘိြက္ဇ္.. နာလည္း အေခ်ာင္သိရတာေပါ့ ဟီဟိ Boyz: ေအာ္...။ သိခ်င္တယ္သူေတြ မ်ားေနတယ္ဆိုေတာ့ ေျပာရမွာေပါ့ေလ...။

    ReplyDelete
  2. http://www.degolar.com/2008/11/honesty-anonymity-6.html

    TZA said...

    ပို႔စ္ ၆ ပို႔စ္မွာ က်ေနာ္ေရးခ်င္တာ တစ္ပိုဒ္ႏွစ္ပိုဒ္ပဲ ရွိပါတယ္ဗ်ာ။


    :D

    ReplyDelete